U svetu avijacije, dužina piste ima veoma važnu ulogu, posebno za velike avione ili ekstremne vremenske i geografske uslove.
„Izgradite milju autoputa i preći ćete samo jednu milju, ali izgradite milju piste i možete stići bilo gde“ - ova često ponavljana izreka u avijaciji ilustruje koliko su piste važne za globalno povezivanje. Međutim, u stvarnosti, najveći avioni poput Airbusa A380 i Boeinga 747-8 zahtevaju piste duge preko 3.000 metara da bi poleteli. Dužinu piste diktiraju tri najvažnija faktora: težina vazduhoplova koji na nju sleću, nadmorska visina i vremenski uslovi koji vladaju u zoni aerodroma.
Kako se grade piste
Izgradnja piste predstavlja kompleksan proces koji zahteva pažljivo planiranje, vrhunsku tehnologiju i prilagođavanje specifičnim potrebama lokacije i saobraćaja. Piste su najvažniji element svakog aerodroma, jer omogućavaju sigurno poletanje i sletanje aviona, od malih privatnih letelica do najvećih teretnih i komercijalnih aviona.
Proces počinje detaljnim geološkim istraživanjem terena, uzimajući u obzir faktore poput vrste tla, klimatskih uslova i budućih opterećenja. Zatim sledi projektovanje, gde se definišu dužina, širina, debljina asfalta ili betona, kao i sistemi za odvodnjavanje i osvetljenje. Građevinski radovi uključuju pripremu temelja, postavljanje slojeva koji pružaju čvrstoću i izdržljivost, kao i završni sloj koji mora da izdrži ekstremne uslove.
Svaka pista se gradi prema strogim međunarodnim standardima, uz primenu najnovijih inženjerskih rešenja kako bi se obezbedila maksimalna sigurnost i dugotrajnost.
Zašto su potrebne duge piste?
Dužina piste igra važnu ulogu u omogućavanju aviona da postigne brzinu potrebnu za poletanje. Što je avion veći i teži, to mu je potrebna veća brzina, a samim tim i duža pista. Nepovoljni vremenski uslovi, poput kiše, snega ili leda, povećavaju potrebu za dodatnom dužinom, posebno kod sletanja, da bi se letelica bezbedno zaustavila.
Osim toga, visoke temperature i velika nadmorska visina smanjuju gustinu vazduha, što utiče na performanse motora i krila, što takođe zahteva duže piste. Zbog toga su najduže piste često locirane u oblastima sa ekstremnim vremenskim ili geografskim uslovima.
Qamdo Bamda: Najduža pista na svetu
Aerodrom Qamdo Bamda u Tibetu važi za lokaciju sa najdužom pistom na svetu, koja iznosi 5.500 metara. Nalazi se na visini od 4.400 metara nadmorske visine, gde je gustina kiseonika samo 50% u odnosu na nivo mora. Ovi uslovi zahtevaju dodatnu dužinu piste kako bi avioni mogli bezbedno da polete i slete.
Izgrađena 1978. godine, pista ovog aerodroma nije samo tehničko, već i logističko čudo, s obzirom na to da je aerodrom udaljen 136 kilometara od najbližeg grada. Ipak, prema nekim izvorima, ova pista više nije u upotrebi i zamenjena je kraćom od 4.500 metara.
Međunarodni aerodrom Žukovski: Najduža pista u Evropi
Moskva je dom najduže piste u Evropi, koja se nalazi na aerodromu Žukovski i dugačka je 5.400 metara. Ovaj aerodrom, otvoren 2016. godine, služi kao četvrti međunarodni aerodrom glavnog grada Rusije i lako može da primi najveće avione, uključujući Airbus A380 i legendarni Antonov An-225.
Dužina piste osigurava pouzdane operacije čak i u teškim vremenskim uslovima. Na Aerodromu Žukovski se održava i Međunarodni avio-kosmički salon MAKS.
Ostale izuzetno duge piste
• Aerodrom Shigatse Peace (Kina): 5.000 metara
• Aerodrom Uljanovsk Vostočni (Rusija): 5.000 metara
• Aerodrom Embraer Unidade Gavião Peixoto (Brazil): 4.967 metara
• Aerodrom Denver (SAD): 4.877 metara
• Aerodrom Doha (Katar): 4.850 metara
Ove piste omogućavaju operacije ne samo velikih putničkih već i teretnih letelica kao i testiranje novih aviona, kao što je slučaj sa Embraerovim aerodromom u Brazilu.
Duge piste omogućavaju bezbedna poletanja i sletanja velikih aviona, naročito u ekstremnim uslovima, kao što su velike nadmorske visine, visoke temperature ili prevoz teških tereta.
(Aero.rs)
Video: Pogled iz pilotske kabine: Hitan medecinski prevoz povređenog helikopterom MUP Srbije
Aero Telegraf zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.