Frankenštajn projekt dva u jedan: Kako su dva oštećena aviona postala jedan novi

Ponos američkog ratnog vazduhoplovstva - F-35 Lajtning II (Lightning II - munja, op. aut.) ponovo je pre nekoliko dana "zauzeo" medijski prostor - ovaj put zato što su stručnjaci i inženjeri Zajedničke kancelarije za program F-35 (Joint Program Office - JPO), zajedno sa kolegama iz Lokid Martina i 388. lovačkog puka USAF napravili - letećeg Frankenštajna.

Za sada jedinstveni F-35 Lajtning II koji još uvek nije poleteo i za sada se ne zna njegova dalja sudbina, nastao je iz programa za popravku oštećenih aviona a američki mediji su mu već dali i nadimak - Franken lajtning, povlačeći paralelu sa legendarnim književnim likom Meri Šeli, američki spisateljice iz XIX veka.

Preporučujemo

Za kreiranje letećeg Frankenštajna korišćena je kabina aviona AF-27 sa registarskom oznakom 10-5015 koji je davne 2014. godine pretrpeo ozbiljan požar na motoru prilikom poletanja iz baze Eglin na Floridi. To je, inače, prvi incident sa ovim tipom aviona registrovan u istoriji vazduhoplovstva, a ono što je ostalo od aviona služilo je dugi niz godina kao "nastavna baza" za obuku mehaničara koji održavaju F-35 u bazi Hil.

Drugi avion koji je upotrebljen za izradu Franken lajtninga bio je avion AF-211 registarske oznake 17-5269, koji je u junu 2020. pretrpeo odvajanje nosnog stajnog trapa prilikom sletanja u bazu Hill, piše Simple Flying.

Čitav projekat obznanjen je u decembru 2023., a zasnovan je na ranijim naporima Lokid Martina da obnovi teško oštećene avione F-22.  Tim JPO-a je morao da dizajnira i razvije specijalne alate, držače i opremu, osiguravajući da sve što stvore može stati u standardni kontejner i transportovati se bilo gde u svetu gde postoje F-35 avioni.

Foto: dvidshub.net/U.S. Air Force photo by Micah Garbarino

Osim spajanja nosa i tela aviona, bile su potrebne dodatne nadogradnje, tehnička prilagođavanja i popravke kako bi F-35 bio potpuno funkcionalan. Oštećenja na AF-211, nastala prilikom kolapsa stajnog trapa, zahtevala su zamenu spoljne oplate na donjoj strani aviona, zajedno sa delovima nosa.

U martu ove godine Franken lajtning bi trebalo da bude potpuno završen, a čitav postupak je pomno i detaljno beležen i sniman, kako bi se buduća "spajanja" i popravke oštećenih aviona F-35 učinila jednostavnijim, a gubici u ovim 100 miliona dolara vrednima avionima bili svedeni na minimum.

Foto: United States Marine Corps / Cpl. Brian Burdet

F-35 je avion koji je poslednjih godina izazvao mnogo kontroverzi. Ilon Mask ga je kritikovao, uprkos tome što predstavlja vrhunac američke vojne avijacije.

Prvi let imao je 2006. godine, a razvijen je na osnovu aviona Lokid Martin X-35. Dizajniran je kao jednomotorni, jednosedi nadzvučni stelt borbeni avion. Predviđen je za izvođenje raznih borbenih misija i borbu protiv neprijateljskih aviona, uz vrhunske sposobnosti elektronskog ratovanja i izviđanja.

(Aero.rs)