Ovo je pet najstrašnijih dronova: Turska lider u proizvodnji, za njom slede SAD, Kina i Rusija
Bespilotne borbene letelice (UCAV) donele su svojevrsnu revoluciju u savremenu doktrinu ratovanja. Najbolji vojni dronovi današnjice doneli su sposobnosti za precizne udare, izviđanje i nadzor koje ranije ne bi bile moguće - i to bez ikakvog rizika po ljudske živote onih koji upravljaju njim.
Dronovi su danas neizostavan deo svakog vojnog arsenala. Potražnja za brzim, smrtonosnim i autonomnim platformama nikada nije bila veća, a najbolji vojni dronovi naručuju se u velikim brojevima.
Preporučujemo
Koliko zarađuju vojni piloti širom sveta: Koji su benefiti vojne karijere?
Britanski tabloidi zabrinuti: Da li će ruski avion zameniti legendarni Hok T-1
Bilo da se radi o američkom MQ-9 Riperu, isplativom i ubojitom Bajraktaru TB2, ili novim platformama iz Kine i Rusije, najbolji vojni dronovi menjaju budućnost vazdušnog ratovanja, piše portal Aerotime.
ZLATNI STANDARD
Srbiji dobro poznati Riper (MQ-9 Reaper) predstavlja "zlatni standard" među borbenim dronovima. Poznat je po svojoj višenamenskoj upotrebi, dugom vremenu leta i velikom kapacitetu naoružanja, a više puta se dokazao u borbenim misijama. Dizajniran kao naslednik modela MQ-1 Predator, MQ-9 je ključna letelica za oružane snage SAD i njihovih saveznika širom sveta.
Razvijen od strane kompanije General Atomics početkom 2000-ih, MQ-9 je prvi put poleteo 2001. godine, a u operativnu upotrebu ušao je 2007. godine u okviru Ratnog vazduhoplovstva SAD. Od tada, neprestano je unapređivan — uključujući bolje senzore, autonomiju uz pomoć veštačke inteligencije i proširene mogućnosti.
Ova letelica može da provede u vazduhu do 27 sati u kontinuitetu, može da nosi do 1.700 kg naoružanja, podjednako je efikasan u ulogama kao što su ISR misije (obaveštajno-nadzorni zadaci), bliska vazdušna podrška, precizni udari i elektronsko ratovanje.
MQ-9 je korišćen u svim većim ratnim zonama još od 2007. godine. Trenutno, ovaj dron koristi 10 zemalja, a interesovanje za njega i dalje raste širom sveta. SAD su najveći korisnik, sa više od 300 dronova u svojoj floti, ali je prodavan i oružanim snagama Francuske, Velike Britanije, Italije, Holandije, Španije, Indije i drugih zemalja.
REVOLUCIONAR
Bajraktar TB2 je jedan od najrasprostranjenijih vojnih dronova u savremenom ratovanju. Razvijen od strane turske kompanije Bajkar Difens (Baykar Defence), ovaj dron je revolucionisao upotrebu bespilotnih letelica omogućivši državama koje nemaju pristup skupim zapadnim UAV sistemima da dobiju pristupačnu, efikasnu i lako primenljivu vazdušnu moć.
TB2 je prvi put poleteo 2009. godine, a u službu turske vojske ušao je 2014. godine. Zahvaljujući svom uspehu na ratištima u Siriji, Libiji, Nagorno-Karabahu i Ukrajini, stekao je reputaciju jednog od najboljih vojnih dronova na svetu.
Razlozi zbog kojih se Bajraktar TB2 smatra jednim od najboljih vojnih dronova u 2025. godini uključuju nisku cenu a velike rezultate, jednostavnost u upotrebi i mogućnost brzog raspoređivanja, dokazanost u borbi: bio je uspešan i u uništenju sofisticiranih ruskih sistema, tenkova i oklopnih vozila.
Kao i MQ-9, TB2 se stalno unapređuje kako bi bio efikasniji i otporniji na savremene pretnje. Trenutno se koristi na ratištu u Ukrajini, a dron koriste i Azerbejdžan, Katar, Etiopija i Libija, dok je Poljska bila prva NATO zemlja koja je kupila ovu platformu. Do danas je ova platforma zabeležila više od milion sati leta, a do sada je proizvedeno više od 600 letelica ovog tipa.
DRON ZA DUGE STAZE
Još jedan turski dron, TAI Anka (ili TUSAS Anka) nije toliko rasprostranjen kao Bajraktar TB2, ali predstavlja viši nivo kada su u pitanju mogućnosti. Kombinujući dugo zadržavanje u vazduhu sa većim kapacitetom nosivosti, Anka je prvobitno zamišljena kao bespilotna letelica za izviđanje i nadzor na velikim daljinama, ali je tokom vremena evoluirala u naoružanu platformu.
Prvi put je poletela 2010. godine, a u operativnu upotrebu u turskom ratnom vazduhoplovstvu ušla je 2016. kao Anka-A. Zatim je razvijena Anka-B, koja je prvi put poletela 2015. godine — sposobna za automatsko sletanje i sa znatno većim kapacitetom tereta u odnosu na Anka-A, što je otvorilo put ka njenoj naoružanoj verziji. Na kraju, Anka-S predstavlja serijsku proizvodnu varijantu, opremljenu SATCOM antenom i različitim opcijama za ubojita sredstva.
Sa preko 30 sati leta, Anka može da izvršava duže misije i da leti dalje od TB2. Iako ne dostiže nosivost MQ-9, Anka ipak nosi više u poređenju sa TB2. Ovaj dron može izvoditi složene misije uz minimalnu ljudsku intervenciju. Potvrđena je u više uloga — od izviđanja i preciznih udara do elektronskog ratovanja i pomorskog nadzora.
Više zemalja već koristi dron Anka, uključujući Čad, Kazahstan, Tunis i naravno, Tursku. Uz to, ovaj model je narudžbinom ušao u naoružanje zemalja kao što su Indonezija, Uzbekistan, Pakistan i Alžir. Uskoro se planira i uvođenje Anke 3 - nadzvučnog drona sa dva mlazna motora i stelth (nevidljivim) dizajnom, a u službu bi trebalo da uđe 2026. godine.
KINESKI PANDAN RIPERU
Razvijen od strane kineske kompanije Čengdu (Chengdu Aircraft Industry Group - CAIG), Ving Lung II (Wing Loong II) je bespilotna letelica namenjena za duge letove na srednjim visinama (takozvani MALE letovi) srednje visine i dugog trajanja leta (MALE). Dron pokriva širok spektar misija: od izviđanja do borbenih udara i predstavlja kineski pandan MQ-9 Riperu, koji je privukao veliku pažnju širom Bliskog istoka, Afrike i Azije.
Ving Lung II nudi sposobnosti slične MQ-9, ali po znatno nižoj ceni. Može da nosi otprilike dvostruko više naoružanja od TB2 i Anke, uključujući do 12 raketa vazduh-zemlja. Može da leti do 32 sata, iako pri maksimalnoj brzini od 200 čvorova može ostati u vazduhu do 20 sati.
Wing Loong II je jedan od najviše izvoženih kineskih borbenih dronova. Laka integracija sa kineskim oružjem daje mu dodatnu prednost kod zemalja saveznika Kine.
Wing Loong II koristi Ratno vazduhoplovstvo Narodne oslobodilačke armije Kine, ali je takođe stekao veliku popularnost među međunarodnim korisnicima, posebno onima koji ne mogu da kupe zapadne UAV sisteme zbog političkih ograničenja. Koriste ga Saudijska Arabija, Egipat, UAE, Pakistan i mnoge druge zemlje.
RUSKI KOŠARKAŠ
Kronštat Orion (Kronshtadt Orion) je prvi MALE dron koji je samostalno razvijen u Rusiji. Razvija ga kompanija Kronstadt Group od 2011. godine, prvi let je obavio 2016, a u službu ruskog Ministarstva odbrane ušao je 2020. godine. Takođe poznat pod imenom Иноходец (korakaš, op. aut.), ovaj dron dug osam metara može nositi četiri vođene bombe ili četiri rakete, sa ukupnim kapacitetom tereta od 250 kg.
Iako nije postigao popularnost kao neki drugi dronovi sa liste, Orion ima nekoliko ključnih karakteristika koje ga svrstavaju među najbolje vojne dronove u upotrebi 2025. godine: Može leteti do 24 sata, što ga čini sposobnim za dugotrajne misije velikog dometa. U stanju je da obavlja izviđačke i obaveštajne misije, precizne vazdušne udare, kao i operacije elektronskog ratovanja. Koristi ruske vođene bombe i rakete, omogućavajući korisnicima da ne zavise od zapadnih sistema oružja.
Iako nosivost Oriona zaostaje za kineskim Ving Lungom II ona je uporediva sa turskim TB2 i Anka dronovima. Može da nosi kombinaciju sledećeg naoružanja: KAB-20/50 vođene bombe, FAB-50 klasične bombe, X-50 vođene rakete, Kornet-D protivoklopne rakete (ruski pandan američkom Hellfire-u), kao i kapsule za elektronsko ratovanje.
Trenutno, Orion koristi samo Rusija, ali kompanija Kronshtadt aktivno traži međunarodne kupce. Izvozna verzija Orion-E već je promovisana potencijalnim kupcima u Africi, Aziji i na Bliskom istoku kao alternativa kineskim i turskim dronovima.
(Aero.rs)
Povezane vesti
Francuski dron Aarok uskoro poleće: Jeftiniji, lakši i efikasniji od MQ-9 Ripera
Genijalno rešenje ili puka propaganda: Iran pretvorio teretni brod u nosač dronova
Britanija sprema 30.000 dronova za Ukrajinu
Ko bi pobedio u ratu dronova: Sjedinjene Države ili Kina? Odgovor će vas iznenaditi
Video: Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk izviđačka bespilotna letilica
Aero Telegraf zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
