Top Gun ali nije film: Red Flag 24, jedna od najvećih vazduhoplovnih vežbi na svetu

F-35 crews need to be prepared to get the aircraft ready to fight at a moment’s notice day or night. #RedFlag allows them to hone their skills during realistic combat scenarios. Watch a couple F-35s take off for night operations at @NellisAFB during Red Flag 20-1. #F35 pic.twitter.com/vUun6IQ7ve— F-35 Lightning II Joint Program Office (@theF35JPO) February 13, 2020

Prizor deluje apstraktno: Pustinja u Nevadi; iz mrklog marka na horizontu sijaju svetla Las Vegasa, grada koji je poznat  po kazinima i svim drugim zamislivim i nezamislivim vidovima zabave ali i po Las Vegas Stripu koji nosi nezvaničnu titulu najblještavijeg mesta na planeti.

Odjednom, vazduh ispred svetala grada koji nikad ne spava počinje da treperi. U sredini vrtloga nešto kao da se pomera. Iz tačke posmatranja crna tačka postaje sve veća i brža i dobija formu siluete borbenog aviona.

Ono što je počelo kao slow motion za nekoliko sekundi pretvara se u audio-vizuelno blago rečeno veoma intenzivnu senzaciju: avion se podiže iznad linije svetala grada, iza njega ostaje plameni trag iz izduvnika motora koji rade na režimu dodatnog sagorevanja i preleće uz zaglušujuću grmljavinu. Skoro istovremeno sva čula su izložena i zvuku i prizoru i udarnom talasu.

I tako jedan za drugim poleću i noću i danju F-35 Lightning II, Eurofighter Typhoon, F-16 Fighting Falcon, F-22 Raptor, EA-18G Growler, F-15E Strike Eagle, B-52 Stratofortress, B-2 Spirit... najbolje što imaju vazduhoplovstva SAD, Ujedinjenog kraljevstva i Australije. Dobrodošli na Red Flag 24, jednu od najvećih i najznačajnijih vežbi na planeti u svetu vojne avijacije.

Američka vazduhoplovna baza Nelis (Nellis AFB) i ovog januara je bila domaćin ove vežbe koja se održava već punih 48 godina.

Vazduhoplovi i njihove posade, kao i tehničko osoblje iz Ujedinjenog Kraljevsta i Australije su sa oružanim snagama SAD uvežbavali zajednička dejstva u različitim scenarijima. Na vežbi održanoj u periodu između 15. januara i 2. februara simulirana je borba u regionu Indo-Pacifika, prenosi Aero Time.

Mada Amerikanci često uvežbavaju zajednička djestva sa svojim saveznicima, Red Flag je ipak specijalno obeležen u kalendarima pilota.

Vojna vežba Red Flag u vazduhoplovnoj bazi Nellis smatra se jednom od najizazovnijih na svetu zbog svoje kompleksnosti i zadataka koje stavlja pred pilote.

Posebno težak deo vežbe je borba protiv "neprijateljskih" aviona. SAD u svojoj floti borbenih aviona imaju specijalne letelice koje tokom vojnih vežbi "glume" vazduhoplove agresora. Ovakvi avioni lako se prepozanju po šemama bojenja koje su napravljene tako da liče na one koje koriste ruske, iranske i kineske oružane snage.

Agresorski avioni su se sa godinama menjali. Od T-38 i F-5 borbenih aviona pa sve do F-16, 64. agresorski skvadron iz baze Nellis je tokom decenija menjao svoje letelice. Koncept agresora stekao je globalnu popularnost nakon objavljivanja filma Top Gun, a pravi fanovi se sećaju izmišljenog MiG-28 u jednoj od misija Mevrika i Gusa.

MiG-28 bio je u stvari Northrop F-5 Tiger prefarban u crno sa velikom crvenom petokrakom na repu.

Planiranje operacija savezničkih i "neprijateljskih" jedinica tokom vežbe vršeno je odvojeno kako bi se simulirali što realniji uslovi borbe. Avioni su takođe izvršili gađanja JDAM (Joint Direct Attack Munitions) sredstvima, odnosno precizno vođenim bombama, piše Australian Defence.

Ujedinjeno Kraljevstvo je na vežbi učestvovalo sa šest Eurofighter Typhoon FGR4 sa pilotima uglavnom iz 3. eskadrile, a podršku je pružao i Airbus A330 MRTT Voyager leteća cisterna.

Australijanci su u Nevadu poslali šest RAAF (Royal Australian Air Force) Lockheed Martin F-35A Lightning II kao i osoblje 114. mobilne jedinice za kontrolu i izveštavanje.

Ako vam sastav flote britanskih snaga deluje poznato, to je iz razloga što su isti tipovi aviona trenutno angažovani na pravim borbenim misijama na Bliskom istoku. Portal Aero.rs je već dva puta pisao o dejstvima britanskih aviona na položaje Huta u Jemenu, a tokom napada korišćeni su Eurofighter Typhoon FGR4 i Airbus A330 MRTT Voyager.

Domaćini iz ratnog vazduhoplovstva SAD (United States Air Force - USAF) takođe su leteli sa F-35 Lightning II. Na video snimcima nastalim tokom vežbe, primećuju se i F-22 Raptor, F-16 Fighting Falcon, EA-18G Growler, F-15E Strike Eagle američkih oružanih snaga.

Bombarder B-52 Stratofortress je takođe učestvovao u veži dok je američki Boeing RC-135 Rivet Joint vršio elektronska dejstva, odnosno osmatranje (SIGnals INTelligence - SIGINT). U vazduhoplovnoj bazi Nellis viđeni su i stelt bombarderi B-2 Spirit kao i neizostavna AWACS platforma E-3 Sentry.

F-15E Strike Eagles and EA-18G Growlers are prepared for a Red Flag-Nellis 22-1 mission 🇺🇲Via: Airman Trevor Bell pic.twitter.com/XYoOiLZflC— Acepilot Aviation (@AcepilotAV) January 30, 2024

Šarenolikost ovog događaja ne ogleda se samo u broju kolor šema aviona već i u broju različitih tipova letelica koje su učestvovale na Red Flag Nellis, kao i spektakularnoj panorami Las Vegasa - pogotovu kad zadje Sunce i upale se sva svetla grada koji nika ne spava, kako ste mogli da vidite i da pričitate u uvodu ovog texta.

Avioni iz mnogih krajeva SAD privremeno su prebazirali u Nevadu na Red Flag vežbu. F-22 Raptor poslati su iz baze Elmendorf-Ričardson sa Aljaske iz 3. vinga (3rd Wing), F-16 Fighting Falcon su došli iz 20. vinga (20th FW) iz baze Šou u Južnoj Karolini ali i iz 510. eskadrile (510th FS) 31. vinga (31st FW) iz Avijana u Italiji.

Višenamenski borbeni avioni F-15 Eagle stigli iz susedne Severne Karoline - tačnije 4. vinga (4th FW) iz Sejmor Džonson baze.

"Neuništivi" B-52 Stratofortress, koji je u upotrebi već skoro sedam decenija i čiji su skoro svi operativni primerci stariji od pilota koji upravljaju njima, doleteli su u Nelis iz baze Barksdejl u Luizijani. Ovi osmomotiorni teški bombarderi koji mogu poneti do 32 tone naoružanja pripadaju 96. bombarderskoj eskadrili (96th BS)

E-3 Sentry koji je učestvovao na vežbi baziran je u Oklahomi, odnosno bazi Tinker i pripada jedinici 552. vingu (552nd Air Control Wing) dok su Duhovi B-2 iz 509. bombarderskog vinga (509. BW) iz baze Vajtmen.

Red Flag vežbe održavaju se od 1975. godine i do danas je na njima učestvovalo desetine savezničkih država. Pored baze Nelis, Red Flag se održava i na Aljasci gde vežbu predvode pacifičke vazduhoplovne snage SAD (Pacific Air Forces - PACAF).

Vežba je osmišljena nakon Vijetnamskog rata za koji se smatra da je bio prekretnica za američko ratno vazduhoplovstvo. Veliki gubici u ljudstvu i tehnici od strane snaga Severnog Vijetnama primorali su američku komandu da preispita svoju doktrinu vazdušne borbe i same obuke pilota.

Dok su Amerikanci u Vijetnamu računali isključivo na borbu van vizuelnog dometa, skoro svaki "dog fight" odnosna bliska vazdušna borba bila je fatalna za američke pilote.

Lekcije iz Vijetnama su pokazale da ako je pilot preživeo svojih prvih deset borbenih misija, njegova verovatnoća da preživi u preostalim zadacima se značajno povećava.

Red Flag je bio koncipiran tako da pilote obuči u uslovima bliske vazdušne borbe i poveća njihove šanse za opstanak na vaudušnom bojnom polju.

Pored Amerikanaca, na iskustvima iz Vijetnama učili su i piloti drugih zemalja. Kanada, Italija, Španija, Grčka i Turska samo su neke od država koje su svoje avione i pilote u prošlosti poslali u Nevadu. Zanimljivo je da se među njima nalazi i Venecuela sa kojom su odnosi danas veoma neprijateljski.

(Aero.rs)