Najduža linija Er Fransa i jedan od najdužih letova na svetu sa međusletanjem: Let od Pariza do Tahitija

U vremenu kada se najduži komercijalni letovi najčešće vezuju za direktne interkontinentalne relacije poput Singapur–Njujork ili Pert–London, jedan let kompanije Er Frans i dalje odoleva zaboravu i premošćuje kontinente na jedinstven način. Reč je o čuvenoj liniji Pariz–Papeete, koja povezuje francusku prestonicu sa glavnim gradom Tahitija, uz usputno sletanje u Los Anđelesu. Sa ukupnom dužinom od preko 15.700 kilometara, ovo je najduža redovna komercijalna linija kompanije Er Frans sa jednim međusletanjem.

Preporučujemo

Od Pariza do Pacifika: kako je sve počelo

Let između Pariza i Papeetea prvi put je uspostavljen 1964. godine, samo četiri godine nakon otvaranja međunarodnog aerodroma Fa’a’ā u Francuskoj Polineziji. Er Frans je tada koristio Boing 707, jedan od simbola rane mlazne ere, a ruta je obuhvatala više međusletanja, uključujući Nicu, Njujork, Los Anđeles i Honolulu, pre nego što bi avion sleteo u Papeete. Celokupno putovanje trajalo je više od 40 sati, uz višesatna zadržavanja i promene posada, što je liniju činilo jednom od najdužih i najzahtevnijih u komercijalnom saobraćaju tog vremena.

Kasnijih decenija, kako su se kapaciteti i dolet aviona povećavali, ruta se pojednostavila. Tokom 1980-ih i 1990-ih na njoj su leteli Boing 747-200 i 747-400, dok je od 2005. do 2023. dominantan bio Boing 777-200ER. U novembru 2023. linija je modernizovana uvođenjem Erbasa A350-900, čime su uvedene brojne prednosti poput veće energetske efikasnosti, tiše kabine i savremenijih sistema za upravljanje letom.

Vazdušna veza pre mlazne ere: kako se putovalo pre Drugog svetskog rata

U prvoj polovini 20. veka, put između Francuske i Tahitija bio je sve osim brz. Pre Drugog svetskog rata, nije postojala nikakva redovna avio-linija između Pariza i Papeetea. U to vreme, Tahiti je bio egzotična i udaljena teritorija do koje se stizalo isključivo brodom, i to najčešće iz Marseja preko Panamskog kanala, uz više presedanja i luka. Putovanje je trajalo više od mesec dana, a za stanovnike Polinezije i službenike francuske uprave to je predstavljalo pravi poduhvat.

Avioni tog vremena, poput ranih hidroaviona Latécoère ili dvokrilaca Farman, imali su izuzetno ograničen dolet i nisu mogli da savladaju okeanske udaljenosti. Francuska je povremeno slala poštanske i izviđačke hidroletove iz svojih teritorija u Indokini, preko Nove Kaledonije, ali te misije su bile izolovane, neredovne i isključivo vojne prirode. Prava vazdušna veza sa metropolom, dostupna civilima, dolazi tek u posleratnim godinama, kada počinju prve međunarodne linije sa višestrukim zaustavljanjima.

Jedna linija, dve hemisfere

Današnja verzija rute, iako svedena na samo jedno međusletanje u Los Anđelesu, i dalje je izuzetno duga i operativno zahtevna. Letovi AF76/77, kao i dodatni sezonski brojevi AF26, AF28 i AF18, polaze sa aerodroma Šarl de Gol u Parizu (CDG), sleću u Međunarodni aerodrom Los Anđeles (LAX) radi tehničkog zadržavanja i zatim nastavljaju ka aerodromu Fa’a’ā u Papeeteu (PPT), glavnom gradu Tahitija.

U Los Anđelesu se obavlja kraća pauza tokom koje dolazi do promene posade i dopune goriva, nakon čega putnici nastavljaju let ka Tahitiju u istom avionu.

Celokupno putovanje, uključujući pauzu, traje između 22 i 25 sati, u zavisnosti od vremenskih uslova, aerodromskih procedura i zadržavanja.

Od puta od mesec dana do jednog dana: skraćivanje sveta

Kada se pogleda iz perspektive prethodnog veka, današnje povezivanje Pariza i Tahitija deluje kao naučna fantastika. Put koji je pre sto godina trajao 30 do 35 dana brodom, danas se može preći za nešto više od jednog dana leta. Samo jedno međusletanje, u istom avionu, omogućava da se dva sveta — kontinent Evropa i tropski Pacifik — spoje u neprekidnoj liniji. Ovaj kontrast snažno oslikava tehnološki napredak u avijaciji i pretvara putovanje koje je nekada bilo logistički izazov u relativno rutinsku, iako izuzetno dugu, relaciju.

Više od geografske povezanosti

Veza Pariza i Tahitija nije samo avio-linija — ona ima i snažno političko, kulturno i ekonomsko značenje. Francuska Polinezija je prekomorska teritorija Francuske Republike, te Er Frans, kao nacionalna avio-kompanija, održava i simboličnu i logističku vezu između metropole i ovog udaljenog arhipelaga u južnom Pacifiku. Tokom pandemije 2020. godine, kada je došlo do globalnog zastoja u avio-saobraćaju, upravo je ova linija bila među prvima koje su obnovljene početkom 2021. godine, naglašavajući njen značaj i u kriznim vremenima.

Uprkos tome što su danas letovi uglavnom direktni, linija Er Fransa iz Pariza za Tahiti opstaje već sedam decenija. Sa međusletanjem u Los Anđelesu gde se obavlja smena posade, ovaj let funkcioniše po pravilima koja polako nestaju iz savremene avijacije. Iako više nije najduža na svetu, ostaje najduža u mreži Er Fransa i jedna od retkih koja na taj način povezuje Evropu sa udaljenom pacifičkom teritorijom.

Više od šest decenija kasnije, ova ruta ostaje primer tehnički zahtevne, ali pouzdane veze između delova sveta koji su geografski daleki i teško dostupni.

(Aero.rs)