Svečanost u Mon d Marsanu: Hrvatska i zvanično preuzela prvi Rafale, kako je američki F-16 "ispao iz igre"

MORH/F. Klen

Vazduhoplovna baza Mon d Marsan na jugozapadu Francuske u ponedeljak 2. oktobra bila je mesto jednog od najznačajnijih događaja, ako ne i najznačajnijeg u relativno kratkoj istoriji Hrvatskog ratnog vazduhoplovstva (Hrvatsko Ratno Zrakoplovstvo - HRZ) .

Preporučujemo

Kao što je Aero.rs u ponedeljak i najavio, Hrvatska i Francuska su na ceremoniji upriličenoj tim povodom obavile prenos vlasništva na avionima Dassault Rafale, čime je Hrvatska i formalno postala vlasnik ovih višenamenskih borbenih letilica.

HRZ je na tačin dobilo po prvi put moderne borbene avione, posle više od tri decenije korišćenja zastarelih MiG-21. Prva tri MiG-21 došla su u tada ratom zahvaćenu Hrvatsku još 1992. godine i to tako što su kada su njihovi piloti, oficiri JNA, odnosno tek formirane Vojske Jugoslavije  preletil avionima na stranu Hrvatske vojske. Ostali MiG-21 nabavljeni su iz viškova višeg SSSR uprkos embargu na uvoz naoružanja u to vreme.

Svečanoj ceremoniji prisustvovao je hrvatski ministar odbrane Mario Banožić sa izaslanikom predsednika Vlade Zvonimirom Frka-Petešićem i potpredsjednikom Vlade i ministrom Tomom Medvedom, kao i visokom delegacijom oružanih snaga koju je predvodio načelnik generalštaba (Glavnog stožera OS RH) admiralom Robert Hranj.

Ministarstvo odbrane je primopredaju i uvođenje u naoružanje aviona Dassault Rafale koje sledi u nastupajućem periodu nazvalo "generacijskim uspehom Vlade" kao i "istorisjkim iskorakom".

Hrvatska je skoro deceniju birala koji će višenamenski avion biti okosnica njenog vazduhoplovstva u decenijama koje slede.

Pre pet godina činilo se da je nabavka polovnih F-16 Barak iz Izraela gotovo izvesna. U veoma kompleksnoj vojno-diplomatsko-ekonomskoj aktivnosti između Hrvatske kao kupca, Izraela kao ponuđača i SAD kao proizvođača aviona, ovaj projekat je propao.

Iako je SAD proizvođač aviona koje je Izrael ponudio, nije i svih naknadno dodatih sistema na te avione što je dodatno zakoplikovalo transfer u treću zemlju, odnoso Hrvatsku.

U novom procesu nabavke, koji je započet 2019. godine izabran je francuski Rafale, čime je Hrvatska poslala i političku poruku o privrženosti evropskim integracijama. Prema informacijama iz Hrvatske u to vreme glavni konkurent je bio opet F-16 ali novijih varijanti i to direkno iz SAD a ne od treće države.

Sredinom 2021. godine konačno je odlučeno da se nabavio dvanaest korišćenih Dassault Rafale aviona za 999 miliona evra, i to deset jednoseda i dva dvoseda.

Salinger Igor

Prijem drugih šest aviona Rafale i njihov prelet u Hrvatsku planiran je krajem sledeće godine a potom po jedan avion mesečno.

(Aero.rs)